У маёнтку Астроўна, цяперашняй Бешанковіцкі раён Віцебскай вобласці, 2 красавіка 1557 года, нарадзіўся Леў Сапега, і быў ахрышчаны ў праваслаўную веру. Да моманту нараджэння Льва, яго род Сапегаў, дасягнуў славы і ўплывовага становішча, яго продкі сталі займаць высокія пасады ў ВКЛ, і больш за ўсё, паводле сямейнай традыцыі, займалі пасады пісароў пры двары, а яго дзед Іван Багдановіч стаў спачатку Віцебскім ваяводам, а потым ваяводам падляшскім.
Сваю адукацыю Леў Сапега пачаў у 7 гадоў, у Нясвіжскай прыватнай школе Мікалая Радзівіла Чорнага, куды хлопчыка адправілі вучыцца яго бацькі, Іван Сапега і Багдана Друцкая-Сакалінская.
Нягледзячы на тое, што нясвіжская школа была пратэстанцкай, гэта не перашкодзіла Льву Сапегу вучыцца там, і атрымаць добрыя веды ў галіне філасофіі, літаратуры, багаслоўі ад вядучых выкладчыкаў еўрапейскіх краін, гэтак жа ён вывучыў польскую, нямецкую, лацінскую і грэчаскую мову.
Пасля Нясвіжа ў 1570 годзе, Леў Сапега са сваімі сябрамі, сынамі Мікалая Радзівіла Чорнага, Юрыем і Станіславам, паехаў за далейшай адукацыяй у Лейпцыгскі ўніверсітэт. Там пад уплывам рэфарматарскіх ідэй ён пераходзіць у пратэстанцкую веру.
На радзіму, Леў Сапега вяртаецца праз 3 гады ў 1573 годзе, але, нягледзячы на сваё вялікае жаданне служыць айчыне, ён не адразу пасля прыезду, пачаў служыць ёй. Яму прыйшлося чакаць сваёй гадзіны доўгіх 7 гадоў, чаканняў і расчараванняў, што яго веды і імкненні не патрэбныя. Да 1580 года Сапега быў у чаканнях, і ўсё ж дачакаўся сваёй гадзіны, калі яго паклікаў да сябе пісарам кароль Рэчы Паспалітай Стэфан Баторый, а праз год, бачачы талент і здольнасці Льва Сапегі, Баторый прызначыць яго пісарам вялікага княства літоўскага.
Наступным этапам на службе ў Льва Сапегі, стала яго прызначэнне паслом у Маскву, для пацверджання Іванам Грозным мірнага дагавора падпісанага ў 1582 годзе. Разам са сваёй аховай і суправаджэннем, ён адправіўся ў шлях у 1584 годзе.
Пакуль Леў Сапега ехаў у Маскву да Івана Грознага, той у гэтым жа 1584 годзе памірае, і па прыездзе ў Маскву, яму даводзіцца мець справу з новым Маскоўскім царом Фёдарам Іванавічам. Але, не гледзячы на змену кіраўніка ў Маскве, Сапегу атрымоўваецца пацвердзіць мірную дамову, а таксама вызваліць з палону 900 сваіх суайчыннікаў, завошта 2 лютага 1585 года, атрымае ад Стэфана Баторыя пасаду падканцлера вялікага княства літоўскага, а 20 ліпеня 1586 года. пасля чаго робіць яго сваёй галоўнай рэзідэнцыяй.
У 29 гадовым узросце Леў Сапега ажэніцца з Даротай, дачкой люблінскага кашталяна Андрэя Фірлея, вяселле адбылося 1 верасня 1586 года. Дарота ўжо была ўдавой і мела дачку ад першага шлюбу, але Леў Сапега выхаваў сваю падчарыцу Барбару Збарожскую, як родную. Яго жонка нарадзіла яму сына Яна Станіслава, і яшчэ траіх дзяцей, якія памерлі немаўлятамі.
У 1587 годзе памірае Стэфан Баторый і ў Рэчы Паспалітай пачынаецца бескаралеўе, тым часам Леў Сапега, праявіў вялікую актыўнасць у палітычнай дзейнасці. На трон Рэчы Паспалітай прэтэндавалі тры кандыдаты, шведскі каралевіч Жыгімонт Ваза, аўстрыйскі эрцгерцаг Максімельян і маскоўскі цар Фёдар Іванавіч, якога ў пачатку падтрымаў Леў Сапега.
Кандыдатуру Фёдара Іванавіча Леў Сапега спрытна выкарыстоўваў у мэтах прыняцця трэцяга літоўскага статута 1588 года, у стварэнні якога ён актыўна прымаў удзел. Дадзены статут змяшчаў пункты, якія ўстанаўлівалі фактычную незалежнасць і амаль поўную самастойнасць ВКЛ ад Польшчы, гэта натуральна, не задавальняла польскіх магнатаў. Аднак Леў Сапега паабяцаў адмовіцца ад падтрымкі Фёдара Іванавіча, калі польскі бок, на сойме, прыме статут. Страх Польшчы перад маскоўскім царом аказаўся мацнейшым, і яны пагадзіліся зацвердзіць трэці статут ВКЛ.
Далейшай задачай у зацвярджэнні статута, было атрымаць подпіс караля Рэчы Паспалітай, і з гэтым заданнем, Леў Сапега ўмела справіўся. Для пачатку, ён падтрымаў кандыдатуру Жыгімонта Вазы, якія яшчэ не быў каралём. Пасля таго як абралі Жыгімонта Вазу на пасад, Максімельян пайшоў з войскамі, аспрэчыць гэтае рашэнне на сваю карысць. Жыгімонт Ваза, які меў патрэбу ў падтрымцы нейтральнай Літвы ў гэтай барацьбе, і не ведаў, што яго войскі разбілі аўстрыйца, пагадзіўся падпісаць трэці статут ВКЛ, у абмен на падтрымку ВКЛ. Уся хітрасць заключалася ў тым, што Сапега падрыхтаваўся да гэтай бітвы, і як толькі яго шпіёны, самымі першымі, яму далажылі аб перамозе Жыгімонта, ён тут жа пайшоў да яго падпісваць статут. Такім чынам, дзякуючы сваёй хітрасці і таленту, Леў Сапега змог зацвердзіць статут ВКЛ 1588 года, які ў іншых умовах наўрад ці быў бы прыняты польскім бокам, і падпісаны каралём.
Пад уплывам Пятра Скаргі і езуіцкага ордэна Леў Сапега пераходзіць у каталіцтва, але такая змена веравызнання не перашкодзіла Сапегі будаваць як каталіцкія, так і праваслаўныя храмы на тэрыторыі ВКЛ.
На піку магутнасці
У 1589 годзе, кароль Рэчы Паспалітай, прызначае Льва Сапегу канцлерам вялікага княства літоўскага, ён становіцца кіраўніком знешне і ўнутранай палітыцы ВКЛ. Праз два гады памірае яго жонка Багдана. Сапега становіцца ўдаўцом, а сваю жонку ён хавае ў віленскім касцёле святога Міхала.
Займаючы пасаду канцлера ВКЛ, Сапега ў 1594 г. наладзіў добрую працу сваёй канцылярыі, і загадаў перапісаць кнігі літоўскай метрыкі, каб захаваць і ўпарадкаваць архіўныя дакументы 15-16 стагоддзяў.
У інтарэсах свайго княства, Сапега ў 1596 годзе, ідзе на канфлікт з каралём, і адмаўляецца паставіць вялікую дзяржаўную пячаць на акце аб прызначэнні на пасаду віленскага біскупа ўраджэнца Польшчы. Сваёй упартасцю, яму ўдаецца абараніць сваю пазіцыю, і дамагчыся прызначэння на гэтую пасаду ўраджэнца вялікага княства літоўскага, тым самым, не даўшы парушыць нядаўна прыняты статут, у якім гаварылася, што такія пасады можа займаць толькі ўраджэнец ВКЛ.
Другі раз Леў Сапега ажэніцца ў 1599 годзе на 16-гадовай Лізавеце Радзівіл, дачцы ваяводы віленскага і вялікага гетмана літоўскага Крыштафа Мікалая Радзівіла Пяруна. У шлюбе ў іх нарадзілася тры сыны і дачка: Крыштаф Мікалай, Леў, Мікалай і Ганна.
Пасля смерці Маскоўскага цара Івана Фёдаравіча, Маскоўскі пасад займае Барыс Гадуноў. Сойм прызначае Льва Сапегу амбасадарам у Маскву для пацверджання мірнай дамовы. У верасні 1600 года, Сапега з Оршы, адпраўляецца ў Маскву з мэтай пацвердзіць мірную дамову і падпісаць дзяржаўную унію, паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам. У сакавіку 1601 года быў падпісаны мір на 20 гадоў, але прапанова па стварэнні уніі была адхілена.
Праз 8 гадоў, у верасні 1609 года, Сапега зноў едзе ў Маскоўскае княства, але ўжо не на чале пасольства, а ў арміі, у месцы з каралём Жыгімонтам Вазай, ён адправіўся пад Смаленск. Леў Сапега ўзначаліў полк, які сфарміраваў за ўласны кошт. Пад Смаленскам ён прабудзе да 1611 года, які аблогай ўсё ж такі ўдаецца ўзяць горад, і Сапега вяртаецца ў Вільню. У гэтым жа 1611 годзе Леў Сапега становіцца двойчы ўдаўцом, яго маладая жонка Лізавета памірае ва ўзросце 27 гадоў.
У 1612 годзе ён зноў адправіцца на вайну з Масквой, разам з Карлам Хадкевічам і каралём Жыгімонтам. Аднак страчаны час і апалчэнне Мініна і Пажарскага, не дадуць войскам Рэчы Паспалітай пасадзіць на трон сына Жыгімонта Уладзіслава, пацярпеўшы не поспех, разам з войскамі, Леў Сапега вяртаецца дадому.
Другі паход на Маскву ў 1618 г., у якім гэтак жа ўдзельнічаў і Сапега, таксама не далі вынікаў. Войскам Уладзіслава не ўдалося ўзяць Маскву і іншыя маскоўскія гарады. Вынікам гэтай вайны стала падпісанне дэулінскага перамір'я, па якім да ВКЛ адышоў Смаленск, а да Польшчы Чарнігаў.
Пасля падпісання акта перамір'я, Сапега адразу вяртаецца ў Вільню ў 1619 годзе. У наступным 1620 годзе, на сойме, Льву Сапегу ўдалося адбіць прапанову дэпутатаў сейма, аддаць Смаленск і Чарнігаў пад адміністрацыю каралевіча Уладзіслава.
Жыгімонт Ваза, 6 лютага 1623 г. прызначае Льва Сапегу віленскім ваяводам, у той час, гэта была самая ганаровая ваенная пасада ў ВКЛ, але адначасова з новым прызначэннем, Сапега адмаўляецца ад пасады канцлера вялікага княства літоўскага.
Ва ўзросце 68 гадоў, 25 ліпеня 1625 г. Жыгімонтам, Леў Сапега быў прызначаны на пасаду вялікага гетмана літоўскага. У гэты час ішла вайна са шведамі, але Сапега не адразу паехаў на фронт, а пачаў збіраць новыя войскі для вайны. Толькі ў верасні 1625 года ён накіраваўся на вайну да заходняй Дзвіны. З прычыны яго палітычнай дзейнасці, на фронце ён не на доўга затрымліваўся, бо ўвесь час павінен быў ездзіць на сейм. Так ён будзе ездзіць туды і назад, да падпісання перамір'я са шведамі 26 верасня 1629 года.
У 1632 годзе памірае Жыгімонт Ваза, у Рэчы Паспалітай пачынаюцца выбары новага караля, і Леў Сапега падтрымлівае кандыдатуру сына Жыгімонта Уладзіслава Вазу. У гэтым жа годзе яму зноў даводзіцца фармаваць новыя палкі, бо Маскоўскае княства абвясціла вайну, і адправіла войскі пад Смаленск.
Будучы адным з найбагацейшых і ўплывовых людзей у вялікім княстве літоўскім, Леў Сапега, які праслужыў айчыне ўсё жыццё і дамогся самых высокіх пасад у сваім родзе, памірае 7 ліпеня 1633 году. Яго пахаваюць у віленскім касцёле святога Міхала Арханёла.
