krewskaja-unia.jpg

Да канца 14 стагоддзі ў Польшчы перапынілася дынастыя польскіх каралёў Пястаў. Апошні з іх, Казімір Вялікі, памёр у 1370 годзе. Польскі трон перайшоў да Вугорскага караля Людовіка, чыя старэйшая дачка Марыя была жонкай чэшскага караля і брандэнбургскага маркграфа Жыгімонта, які мог стаць польскім каралём. Не жадаючы мець на сваім пасадзе прадстаўніка германскай дынастыі, польскія магнаты і шляхта ўгаварылі Марыю адпусціць да іх сваю малодшую дванаццацігадовую дачку Ядзвігу. Па прыездзе ў Польшчу дзяўчынка была аб'яўлена польскай каралевай. Быў, аднак, у гэтай сітуацыі адзін няпросты нюанс, справа ў тым, што да моманту абвяшчэння польскай каралевай Ядвіга ўжо была заручана з аўстрыйскім герцагам Вільгельмам, і, у выпадку вяселля, Польшча атрымлівала б такога непажаданага для сябе караля нямецкіх кровей. У выніку каралеўства далучылася б да Свяшчэннай Рымскай Імперыі, што для Польшчы стала б палітычнай смерцю.

Занепакоеныя палякі пачалі шукаць для сваёй каралевы іншага жаніха. Паколькі выбар быў невялікі, то многія з іх звярнулі ўвагу на князя Літоўскага Ягайлу. І нягледзячы на тое, што для многіх палякаў Ягайла быў амаль варварам і дзікуном, большасць з іх набылася на шырокія тэрыторыі яго княства, а таксама саюз з ВКЛ. Гэта абяцала вялікія выгады, паколькі спыніліся б літоўскія набегі на польскую тэрыторыю і ваенная моц Польшчы ўзрасла б, бо літоўскія мячы можна было б у дадзеным выпадку накіроўваць супраць польскіх ворагаў і, у першую чаргу, супраць Крыжакоў, якія набралі вялікую сілу.

У 1384 годзе палякі прапанавалі Ягайла стаць іх каралём. Князь пагадзіўся на гэтую прапанову, паколькі таксама быў зацікаўлены ва ўзмацненні сваёй улады і, як і палякі, не жадаў дапускаць на польскі пасад немца, які падтрымліваў бы крыжакоў. Аднак, каб атрымаць польскую карону ён мусіў пагадзіцца на шэраг умоваў і падпісаць унію.

14 жніўня 1385-га года ў замку Крэва была заключана унія. Па Крэўскай уніі Вялікі князь Літоўскі Ягайла абавязаўся перайсці ў каталіцтва і хрысціць усіх літоўскіх язычнікаў, а таксама адваяваць усе польскія землі, захопленыя ворагамі. У сваю чаргу палякі абавязаліся выдаць замуж за Ягайлу сваю каралеву Ядзвігу і прызнаць яго сваім каралём. З боку Літвы акт падпісалі: Ягайла, князь Трокскі Скіргайла, князь Мсціслаўскі Лугвен, князь Ноўгарад-Северскі Карыбут і князь Вітаўт.

Канчатковае пацверджанне уніі адбылося 11 студзеня 1386-га года, калі ў Ваўкавыску польскія прадстаўнікі перадалі Ягайлу акт аб абранні яго польскім каралём і выдачы за яго польскай каралевы Ядвігі. 2 лютага 1386 г. на з'ездзе польскай шляхты ў Любліне Ягайла аднагалосна выбралі польскім каралём. Праз дзесяць дзён пасля абрання, у Кракаве, Ягайла пераходзіць у каталіцтва, далей 18 лютага 1386-га года ён ажэніцца з Ядвігай, і 3 сакавіка 1386-га года яго карануюць польскай каронай пад імем Уладзіслаў II.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее