Вітаўт нарадзіўся ў 1350 годзе ў Троках, у сям'і князя Кейстута і былой паганскай жрыцы Біруты. З самага ранняга дзяцінства айцец Вітаўта, пачаў выхоўваць яго як ваяра, а адным з настаўнікаў у яго быў, былы рыцар Тэўтонскага ордэна Гано фон Віндэйгейм, які навучыў юнага князя нямецкай мове, валодаць зброяй і паказаў ваенныя прыёмы крыжакоў. Вітаў з 13-ці гадоў пачаў удзельнічаць у ваенных паходах бацькі, а неўзабаве, Кейстут дазволіў яму дзейнічаць самастойна, у сваім першым баявым паходзе, Вітаўт захапіў і разарыў Прускі замак Еўстэрбарг.
У 1376 годзе Вітаўт атрымлівае ад свайго бацькі ва ўпраўленне Гарадзенскае княства з гарадамі Камянец, Бярэсце, Дарагічын, якія ён паспяхова абараняў ад набегаў ворагаў, у 1377 годзе адагнаў іх з-пад сцен Трокаў, а ў 1380 годзе абараніў Дарагічын.
У 1381 годзе пачалася вайна Кейстута супраць яго пляменніка і стрыечнага брата Вітаўта Ягайлы, за ўладу ў ВКЛ. Гэтая міжусобная вайна доўжылася не доўга, у 1382 годзе Ягайла, з якім з самага дзятва сябраваў Вітаўт і давяраў яму, пераканаў яго, задаволіць перамовы з Кейстутам, Вітаўт пагаварыўшы з бацькам, адправіўся ў месцы з ім на перамовы, але як толькі яны ўдваіх прыбылі. , іх тут жа па загадзе Ягайлы, схапілі. Праз 5 дзён Кейстут быў задушаны і Вітаўта, які на той момант быў хворы, хутчэй за ўсё, чакаў той жа лёс. Аднак гісторыя склалася па-іншаму, дзякуючы сваёй жонцы Ганне, якая прыйшла са служанкай яго наведаць, ён змог уцячы. Пераапрануўшыся ў адзенне сваёй служанкі Алены, Вітаўт, будучы яшчэ маладым і бязвусым, змог уначы пакінуць сцены Крэўскага замка, у якім быў зняволены, а прапанавала яму пакінуць сцены замка ў месца сябе служанка, яшчэ 3 дні прыкідвалася хворым князем.
Пасля таго, як Вітаўту ўдалося выбрацца з Крэўскага замка, ён адправіўся ў Мазовію да князя Януша, які з'яўляўся мужам яго сястры, Януш прыняў Вітаўта і забяспечыў усім неабходным, каб ён змог дабрацца да сталіцы Тэўтонскага ордэна Мальбарга.
Вітаўту давялося заключыць саюз з самымі галоўнымі ворагамі ВКЛ, а таксама перайсці ў каталіцкую веру, дзеля таго, каб яны дапамаглі яму ў барацьбе супраць Ягайлы. Вітаўт быў не першы, хто звярнуўся па дапамогу да злейшых ворагаў Літвы, да яго гэта рабілі Ягайла, і цэлы шэраг іншых літоўскіх князёў.
У вялікім княстве Літоўскім зноў успыхнула міжусобная вайна, Вітаў пры падтрымцы крыжакоў у 1383—1384 пачаў ваяваць супраць Ягайлы. Вітаўт набіраў моц і яго ўдары станавіліся ўсё мацнейшымі, што Ягайла вымушаны быў хавацца ад яго ў Віцебску, і пакінуць ваяваць месца сябе свайго брата Скіргайлу. Вайна набірала абароты, Ягайла разумелі, што чым далей тым сітуацыя небяспечнейшая, і прапануе заключыць мір Вітаўту, Вітаў таксама разумеючы, што міжусобная яна прыносіць выгаду толькі крыжаку згаджаецца на гэты свет, пасля замірэння, Вітаўт нападае на атрад крыжакоў і захоплівае некалькі замкам Ордэна.
Вітаўт вяртаецца на радзіму, аднак Ягайла ўсяляк спрабуе яго кантраляваць і даваць як мага менш свабоды дзеянняў, такая сітуацыя працягвалася да 1387 года, калі Ягайла стаўшы польскім каралём, прыязджае ў Літву і пачынае ажыццяўляць свае абяцанні дадзеныя перад каранацыяй, а менавіта прымушае ўсіх язычнікаў. у жамойціі пераходзіць у каталіцкую веру, выдае прывілеі для каталікоў, забараніў ажаніцца праваслаўным на каталіках без пераходу праваслаўнага мужа ў каталіцтва, вызваліў каталіцкую царкву ад падаткаў. Сваімі дзеяннямі Ягайла выклікаў незадаволенасць у большай часткі насельніцтва ВКЛ, якая была праваслаўнай, у княстве рабілася ўсё больш незадаволеных людзей, Вітаў вырашыў, скарыстаўся гэтым і зноў узяцца за зброю, узначаліўшы войска супраць Ягайлы. Вялікае княства Літоўскае зноў набліжалася да вайны за ўладу, паміж Вітаўтам і Ягайлам.
Барацьба Вітаўта за ўладу ў ВКЛ
Перад пачаткам вайны з Ягайлам, Вітаўт пагадзіўся выдаць сваю дачку Сафію за сына маскоўскага князя Дзмітрыя Данскога Васіля. Гэтыя падзеі насцярожылі Ягайлу, і ён вырашыў аслабіць уплывы Вітаўта, адабраўшы ў яго гарады Уладзімір і Луцк, Гальшаны ў яго саюзніка Івана Гальшанскага і Новагародак у брата Вітаўта Таўцівіла.
Вітаўт не стаў больш чакаць і сабраў усіх незадаволеных князёў у сярэдзіне 1389 года ў Гродне, дзе яны вырашылі захапіць Вільню, і ўзвесці на вялікакняскі пасад Вітаўта.
План быў такі, Вітаў адправіў у Вільню абозы з дровамі, у якіх схаваліся яго войны, яны павінны былі такім абозам трапіць у сталіцу і захапіць яе. Аднак пра гэты план даведаўся князь Карыбут, які на той момант застаўся ў Вільні, замест князя Скрыгайлы, які адправіўся душыць мяцеж у Полацку. Як толькі абозы падышлі да Вільні, іх акружылі войскі Карыбута, і войнам Вітаўта давялося здацца.
План перавароту праваліўся, Вітаўт зноў быў вымушаны бегчы да крыжакоў. Вялікі магістр тэўтонскага ордэна дараваў Вітаўту былую здраду, і абяцаў аказаць яму дапамогу, відавочная спроба выкарыстоўваць Вітаўта ў барацьбе супраць Ягайлы была мацнейшай, чым здрада Вітаўта.
У 1390 годзе пачынаецца адкрытая вайна Вітаўта з Ягайлам, сёлета ён пры дапамозе крыжакоў спрабаваў захапіць Вільню, але спроба не ўдалася, гэтак жа захапіць Вільню не атрымалася і ў 1391 годзе.
Сілы Вітаўта моцна ўмацаваліся ў 1392 годзе, пасля таго як яго дачка выйшла замуж за Маскоўскага князя Васіля Дзмітрыевіча. Удары Вітаўта станавіліся ўсё мацнейшымі, а крыжакі для яго пабудавалі на мяжы з ВКЛ замак Рытэсвердэр, адкуль ён здзяйсняў набегі на Літву. Яго паспрабаваў захапіць штурмам намеснік Ягайлы ў Літве, яго брат Керноўскі князь Віганд-Аляксандр, але быў адбіты. Неўзабаве брат Ягайлы памёр, а на яго ён ускладаў вялікія надзеі ў барацьбе супраць Вітаўта.
Вітаўт працягваў наступаць і змог захапіць Гродна і ўмацаваўся там. Ягайла, бачачы, што пазіцыі Вітаўта і яго саюзнікаў мацнеюць, і ў яго мала шанцаў утрымаць Літву, пачаў думаць аб мiре. Праз свайго амбасадара Генрыха, які прыехаў у Прусію, нібыта для заключэння перамір'я з крыжакамі, ён перадаў Вітаўту прапанову аб міры, і перадачы ўлады яму ў Вялікім княстве Літоўскім.
Вітаўту было нялёгка пагадзіцца на мір з Ягайлам, бо ў закладніках у тэўтонцаў была яго жонка Ганна, два сыны і брат, аднак ён зрабіў свой выбар і захапіў тэўтонскі гарнізон у Рытэсвердэры пасля чаго разбурыў замак. Далей ён выганяе з Гродна крыжакоў, захоплівае і разбурае дзве тэўтонскія крэпасці Метэмбург і Нейгартэн, якія знаходзіліся на мяжы вялікага княства.
Мір Вітаўта з Ягайлам быў заключаны 5 жніўня 1392 года, у вёсцы Востраў каля Ашмян. Па гэтай мірнай дамове Вітаўт станавіўся Вялікім князем Літоўскім, і даваў клятву дапамагаць Польскаму каралеўству, ваяваць супраць яго ворагаў.
Вітаў дорага заплаціў за вялікакняскі пасад, крыжакі не прабачылі другой здрады Вітаўта і атруцілі якія знаходзяцца ў іх у закладніках, яго сыноў, а брата Жыгімонта, яны закавалі ў ланцугі і кінулі ў падзямелле.
Вітаўт, некаранаваны кароль
Пасля аб'яўлення Вітаўта вялікім князем Літоўскім у княстве, знайшліся тыя, хто быў незадаволены такім станам спраў, і адкрыта, са зброяй, выступіў супраць Вялікага князя, аднак, Вітаўт хутка падавіў усе мецяжы, і ўжо ніхто не адважваўся больш, замахвацца на яго ўладу.
Пасля прыходу да ўлады Вітаўт, увесь час вядзе войны і займаецца пашырэннем межаў Вялікага княства Літоўскага. У 1395 годзе яму хітрасцю ўдалося далучыць да ВКЛ Смаленскае княства, распусціўшы слых, што ён ідзе на Арду, сам нечакана апынуўся з войскам ля сцен Смаленска, выбавіў смаленскіх князёў на перамовы, схапіў іх, а сам захапіў горад.
Праз 4 гады пасля ўзяцця Смаленска ў 1399 годзе Вітаўт, адправіўся ў ваенны паход на Крымскае ханства, каб пасадзіць на ханскі пасад свайго стаўленіка Тахтымаша, які абяцаў адмовіцца ад украінскіх земляў у абмен на дапамогу ў барацьбе за крымскае ханства. 12 жніўня 1399 года адбылася бітва на рацэ Ворскле. Войскі Вітаўта былі разбіты, а сам ён сам ён выратаваўся з невялікім атрадам. Але, нягледзячы на паражэнне, Вітаўт не паў духам, ён змог сабраць войска для абароны Кіева, і калі татары на чале з Тэмір-Кутлуем падышлі да сцен Кіева то яны не вырашыліся на штурм, і пайшлі назад.
Нягледзячы на страту вялікай колькасці войскаў, ворагі ВКЛ цалкам не змаглі скарыстацца гэтым становішчам, а да 1404 года ў яго зноў было дастаткова сіл, каб нападаць на Наўгародскую зямлю, і выступіць вайной супраць Маскоўскага княства і ў 1407 годзе і захапіць Адоеў.
У 1409 годзе з паўстання ў Жамойціі пачынаецца вайна ВКЛ з Тэўтонскім ордэнам, а 15 ліпеня 1410 года адбылася самая важная і значная для Вітаўта і для ўсяго Вялікага княства Літоўскага бітва пад Грунвальдам. Разам з польскім каралём Ягайлам, Вітаўт змог разграміць крыжакоў, самым небяспечных ворагаў, якія ўвесь час пагражалі ВКЛ і Польшчы. Пасля гэтай бітвы Тэўтонскі Ордэн больш так не пагражаў як раней і неўзабаве, спыніў сваё існаванне.
Пасля перамогі пад Грунвальдам, ВКЛ становіцца адной з самых магутных дзяржаў у Еўропе, Вітаўт атрымлівае вялікі ўплыў і вядомасць, а многія еўрапейскія манархі пачалі шукаць яго сяброўства. У 1422 годзе чэхі выбіраюць Вітаўта сваім каралём, і ён адпраўляе туды ваенны атрад для дапамогі ў вайне супраць каталіцкай свяшчэннай імперыі.
Вітаўт зрабіў шмат для сваёй дзяржавы, але заставалася адна праблема, каб Польшча перастала прэтэндаваць на землі ВКЛ, Вітаўту трэба было стаць каралём, а Літве каралеўствам. І хоць, папа рымскі Марцін V не даваў дабраславеньне на каранацыю Вітаўта, Імператар святой Рымскай імперыі Жыгімонт I, падтрымаў Вітаўта і пагадзіўся каранаваць яго, а Вялікае княства Літоўскае прызнаць каралеўствам, гэтак жа ён абяцаў даслаць і каралеўскую карону да 8 верасня 1431 г.
На каранацыі Вітаўта прыехала шмат гасцей, але яна так і не адбылася, Ягайла з польскімі магнатамі выставіў на сваёй тэрыторыі заставы, і калі пра гэта стала вядома паслам Жыгімонта I, якія везлі карону, яны павярнулі назад. Вітаў, калі даведаўся пра гэта, вельмі цяжка ўспрыняў такую навіну, і, нягледзячы на тое, што яму прапаноўвалі для каранацыі ўзяць іншую карону, замест той якой ён чакаў, адмовіўся ад гэтай прапановы. Неўзабаве ён цяжка захварэў і памёр 27 кастрычніка 1430 года. Пасля сябе Вітаўт пакінуў самую вялікую і моцную дзяржаву ў Еўропе, з якой лічыліся суседзі, і баяліся ворагі.
