3krolai.jpg

Пасля смерці караля Аўгуста II, яго месца заняў Станіслаў Ляшчынскі, якога выбралі на чарговым сойме Рэчы Паспалітай 12 верасня 1733 года. Гэта супярэчыла інтарэсам Расіі, бо Станіслаў Ляшчынскі быў стаўленікам Францыі. Свае інтарэсы Расія вырашыла абараняць сілай, і ўвяла свае войскі на тэрыторыю Рэчы Паспалітай, быў сабраны новы сейм, на якім новым каралём Польшчы і вялікім князем Літоўскім стаў Курфюрст Саксоніі Аўгуст III, сын Аўгуста II Моцнага.

Падчас кіравання Аўгуста III, адбывалася далейшае паглыбленне палітычнага крызісу ў Рэчы Паспалітай, соймы зрываліся адзін за адным, паралізуючы дзейнасць цэнтральнай улады і правядзенне рэформ.

Расія ўсё больш і больш умешвалася ў справы Рэчы Палітай, так пасля царкоўнай рэформы ў Расіі і расколу царквы, стараверы беглі на тэрыторыю Беларусі і пасяліліся ў раёне Веткі. Аднак у 1735 па загадзе імператрыцы Ганны Іванаўны 5 палкоў рускіх войскаў уварваліся на тэрыторыю ВКЛ, спалілі і разбуралі храмы, манастыры і жылыя будынкі старавераў, а больш за 13 тысяч чалавек былі адведзены ў Сібір. У 1764 годзе ўжо па загадзе Кацярыны II, расейскія войскі зноў уварваліся на тэрыторыю Беларусі і павялі больш за 20 тысяч старавераў у Сібір.

Пасля смерці Аўгуста III апошнім каралём Рэчы Паспалітай стаў Станіслаў Аўгуст Панятоўскі, якога падтрымала Кацярына II. Стаўшы каралём, Панятоўскі пачаў праводзіць шэраг дзяржаўных рэформаў, якія не задавальнялі Расію і Прусію. Кацярына II і Фрыдрых II, нібыта для абароны правоў праваслаўных выставілі праект, які б ураўноўваў у правах каталіцкую шляхту і не каталіцкую. Гэты праект быў адхілены, і тады Кацярына II зноў увяла свае войскі на тэрыторыю Рэчы Паспалітай.

Пры падтрымцы Кацярыны II і Фрыдрыха II, у 1767 годзе, былі створаны 2 канфедэрацыі, адна праваслаўная, а іншая пратэстанцкая. Якія імкнуліся зраўнаваць правы каталіцкай і не каталіцкай шляхты, а каб гэтым канфедэрацыям атрымалася дамагчыся сваёй мэты, Кацярына II даслала ім на дапамогу 40 тысячнае войска. Пад такім націскам сойму не заставалася выбару, і ён ураўнаваў у правах каталікоў і не каталікоў, былі падпісаныя так званыя «Кардынальныя правы», якія таксама былі ўключаныя ў саюз з Расеяй, тым самым даўшы магчымасць Кацярыне II перашкаджаць правядзенню любых рэформаў у Рэчы Паспалітай. .

Патрыятычная шляхта і праціўнікі ўраўнення правоў з не каталікамі, арганізавалі Барскую канфедэрацыю, якая выступала за цэласнасць і незалежнасць дзяржавы. Атрады канфедэратаў дзейнічалі ў Брэсцкім, Ашмянскім, Шклоўскім, Мсціслаўскім, Ваўкавыскім і Браслаўскім раёне. У кастрычніку 1768 года атрады канфедэратаў былі разбіты расійскімі войскамі пад Дзярэчанам. У 1770 годзе быў разбіты літоўскі атрад Касакоўскага, які дзейнічаў у раёне Мінска, Радашковіч і Мядзел. У 1771 г. на бок канфедэратаў пераходзіць гетман ВКЛ М.К. Агінскі, але яго 3 тысячны атрад пад Сталовічамі разбіў Сувораў. Пасля разгрому Барскіх канфедэратаў ні чаго не замінала падзелу Рэчы Паспалітай.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы