Dovmont2.jpg

Даўмонт валодаў княствам Нальшанскім са сталіцай у Крэве. Дата яго нараджэння не вядома, як і не вядома дакладна, хто былі яго бацькі. Па адной з версій, ён з'яўляўся сынам літоўскага, жамойцкага і рускага князя Рамана, па іншай - быў старэйшым братам Трайдзеня.

Як князь Нальшанскі, Даўмонт падпадаў пад уладу Міндоўга. У 1258 годзе ён адбіваў нашэсце аб'яднанага войска хана Бурундая і галіцка-валынскіх князёў. Аднак, пасля таго як Міндоўг сілай забраў яго жонку, Даўмонт разам з іншымі князямі складае змову супраць караля і ў 1263 годзе ім удаецца ажыццявіць забойства Міндоўга. Прастол Вялікага княства займае князь жамойцкі Трэнята.

У 1265-ым годзе Даўмонт разам з дваром і дружынай бяжыць з Нальшан у Пскоў, бо сын забітага Міндоўга Войшалка арганізоўвае карны паход на ўсіх князёў, якія ўдзельнічалі ў забойстве яго бацькі. У Пскове князь Даўмонт прымае хрышчэнне і атрымлівае імя ў гонар пакутніка Цімафея Палестынскага. Неўзабаве яго выбіраюць Пскоўскі князем. Даўмонт стварае баяздольнае войска з пскоўскага апалчэння, ядром якой з'яўляецца яго загартаваная ў баях нальшанская дружына лікам каля ста чалавек. Таксама князь умацоўвае Пскоў новай цаглянай абарончай сцяной.

Вядома, Даўмонт спадзяваўся вярнуць сабе Нальшанскае княства, таму двойчы хадзіў вайной на стаўленіка Войшалка ў Нальшанах Гердзеня. У 1266 князь здзейсніў напад на Полацак, неўзаметку прабраўшыся праз дрымучыя лясы ён уварваўся ў Полацак, разрабаваў яго і захапіў у палон жонку і дзяцей Гердзеня. Пакуль апошні збіраў войскі для пагоні, Даўмонт пераправіўся праз Дзвіну, адправіў абоз са здабычай у Пскоў, а сам застаўся чакаць пагоню. Калі прыбылыя воіны Гердзеня з саюзнікамі пачалі перапраўляцца праз брод, Даўмонт нечаканым конным ударам загнаў іх назад у раку, не даўшы перастроіцца ў баявы парадак. Гэтыя падзеі так моцна паўплывалі на наўгародцаў, што яны адмовіліся ад удзелу ў паходзе супраць Пскова, які ім прапанаваў вялікі князь Яраслаў.

Праз год у 1267-ым годзе князь Даўмон, сабраўшы дружыну з наўгародскіх добраахвотнікаў, зноў адправіўся ў паход на Літву, але, не здолеўшы вярнуць сабе Нальшанскую зямлю, змірыўся са стратай і прыняў рашэнне прысвяціць сябе служэнню Пскову. Неўзабаве ён ажаніўся з унучкай Аляксандра Неўскага.

У наступным 1268-ым годзе Даўмонт удзельнічаў у паходзе на Лівонскі ордэн. У бітве 18 лютага каля прыморскага замка Ракавора ён камандаваў палком правай рукі. Пасля бітвы ажыццявіў самастойны рэйд углыб Лівонскай тэрыторыі, дайшоўшы да Балтыйскага мора.

У 1269-ым годзе князь Даўмонт абараняў Пскоўскія землі ад набегаў крыжакоў і вытрымаў дзесяцітыднёвую аблогу Пскова. Увесну 1271 года з малалікім атрадам дагнаў і разбіў лівонскіх крыжакоў, якія вярталіся з рэйду па пскоўскай зямлі, абцяжараныя здабычай і палоннымі. 8 чэрвеня 1272-га года, не чакаючы падмогі з Ноўгарада, разбіў войскі лівонскага ордэна, якія падышлі пад сцены Пскова з вялікімі сіламі і з аблогавымі машынамі. Нечакана для крыжакоў Даўмонт зрабіў рашучую вылазку. Яму ўдалося рассеяць атрады суперніка, у гэтай бітве быў паранены магістр. Пасля перамогі ваенныя дзеянні распаўсюджваюцца на эстонскія тэрыторыі лівонскага ордэна, пасля чаго на два дзесяцігоддзі адбіваецца паляванне ў крыжакоў нападаць на Пскоў і яго землі. У гонар гэтай перамогі князь Даўмонт пабудаваў тры храмы ў гонар святых, якія дапамагалі яму ў бітвах.

У сакавіку 1299-га года лівонскія рыцары зноў аблажылі Пскоў. Уначы яны нечакана прарваліся на тэрыторыю Пскоўскага пасада. Даўмонт, рызыкуючы ўпусціць ворага ў замак, адчыніў вароты і імклівым нападам адкінуў ворага назад. Перамога зноў засталася за ім. І стала для яго апошняй, бо неўзабаве ён памёр ад эпідэміі. Пахавалі яго ў Пскоўскай Траецкім саборы. Над магілай быў павешаны меч з надпісам "Honorum meum nebus davo" (Гонар свой не аддам нікому). Ягоны сын Давід, які па волі бацькі вярнуўся на зямлю сваіх продкаў у Літву, у выніку стаў вялікім ваяром і абаронцам сваёй зямлі, як і яго бацька.

У XVI стагоддзі Руская Праваслаўная царква прылучыла князя Даўмонта да ліку святых, а ў 1574-ым годзе ў Пскове асвяцілі храм у гонар Святога Даўмонта-Цімафея.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы