davidgordpam.jpg

У 1283 годзе ў Пскове, унучка Аляксандра Неўскага, князёўна Марыя Дзмітрыеўна, нарадзіла сына Давіда, бацькам хлопчыка быў яе муж, які ўцёк з Літвы князь Нальшанскі Даўмонт. Збег ён, пасля таго як забіў князя Міндоўга за тое, што той, пасля смерці сваёй жонкі, выкраў яго жонку і прымусіў ажаніцца на сабе. Даўмонт збег у Пскоў, дзе гараджане выбралі яго сваім князем.

Давід жыў у Пскове да смерці сваіх бацькоў, якія памерлі ад мора ў 1299 годзе, і бацька, паміраючы, завяшчаў яму ехаць у Літву на радзіму. Давід, выконваючы завяшчанні бацькі, адправіўся да будучага вялікага князя Літоўскага Гедыміна. Гедэмін прыняў з вялікай радасцю Давіда, прызначыў яго кашталянам (камендантам) Гродна, а пазней выдаў за яго сваю дачку Беруту.

Баявая слава непераможнага Давіда Гарадзенскага пачалася ў 1305 годзе зімой, калі шматтысячнае войска крыжакоў, пад камандаваннем камтурута Конрада Міхтэнхагена аблажыла Гародню (Гродна). Давіду ўдалося вытрымаць аблогу да прыбыцця войскаў Гедыміна, і як толькі падышла дапамога, крыжакі былі разбіты.

У наступным 1306 годзе крыжакі вялікімі сіламі, зноў падступілі пад сцены Гародні, на гэты раз штурмам камандаваў комтур Эферхард фон Вірнербург з Кёнігсберга. Давід Гарадзенскі і гараджане змаглі абараніць свой горад, а захопнікі, спаліўшы пасад, адышлі дадому.

Спробы крыжакоў узяць Гародню, праваліліся і ў 1311 годзе, а ў 1314 годзе чарговая вылазка крыжакоў скончылася для іх вельмі плачана. У той год магістр Генрых фон Плоцку вырашыў аблажыць Навагрудскі замак. Навагрудцы звярнуліся па дапамогу да Давіда Гарадзенскага, і той не адмовіў ім у дапамозе. Навагрудскі замак стаяў на высокім узгорку і рыцарам у даспехах, да яго сцен было цяжка дабрацца і яны вырашылі пакінуць іх у абозе, чым і скарыстаўся Давід, са сваім нешматлікім атрадам напала на абоз крыжакоў, перабіў ахову. Гэтая атака прынесла яму каля 1500 коней, шмат зброі, даспехаў, правіянту і рыштунку, а ўсё што ён не змог узяць з сабой загадаў знішчыць. Пасля страты абозу крыжакам нічога не заставалася, як зняць аблогу і вяртацца дадому, але многім тэўтоны да яго так і не дайшлі. Давід ішоў наперадзе і знішчаў іх фурманкі, не пакідаючы ім прадуктаў харчавання і фуражу для коней, што засталіся ў іх. У адыходзячай арміі крыжакоў пачаўся голад, ежу здабываць было цяжка, а салдат, якія адставалі і адыходзілі, на пошук ежы, наганялі атрады Давіда Гарадзенскага і знішчалі. За шэсць тыдняў дарогі назад вярнулася толькі маленькая частка таго вялікага войска Навагрудка, які выступіў на штурм.

Давід Гарадзенскі быў не толькі добрым абаронцам, але і ўмела наносіў зваротныя ўдары, так у 1319 году ён здзейсніў набег на адзін з найбагацейшых рэгіёнаў Прусіі. Скарыстаўшыся разлівам рэк, ён прайшоў па бязлюдных мясцінах і, захапіўшы шмат палонных і багаццяў, ён спакойна вярнуўся дадому.

Не забываў Давід і пра Псков і не адзін раз прыходзіў ім на дапамогу ў барацьбе супраць крыжакоў. У 1322 і 1323 г. ён па просьбе Пскова прыйшоў яму на дапамогу, і дапамог адбіць горад ад штурмаў захопнікаў.

Крыжакі разумеючы што ў адкрытым баі ў іх не атрымліваецца адолець Давіда Гарадзенскага, вырашы адпомсціць яму за яго перамогі над імі, і нанеслі ўдар па яго родных і каханым людзям. У сакавіку 1324 года атрад крыжакоў таемна прабраўся да маёнтка Давіда Гарадзенскага і разрабаваў яго, забіўшы ўсіх жыхароў, у ліку якіх былі яго жонка з дзецьмі.

У адказ на забойства родных, Давід Гарадзенскі вырашае адпомсціць нямецкім рыцарам і адпраўляецца ў паход, у самае сэрца Нямеччыны. У 1326 годзе ён разам з саюзным польскім войскам, разграміўшы рыцараў у Мазовіі, ідзе да Брандербургу, рабуючы і руйнуючы ўсе землі на сваім шляху. Але, дайшоўшы да Франкфурта-на-Майне, ён быў забіты кінжалам у спіну, здраднікам, польскім рыцарам Анджэм Горстам, якому, хутчэй за ўсё, заплацілі крыжакі.

Ні хто не ведае, чым бы завяршыўся гэты паход, але, хутчэй за ўсё, Брандербург быў бы ўзяты, а непераможны Давід Гарадзенскі працягнуў бы ваяваць з крыжакамі, наносячы ім паразы за паразай. Ён памёр не пераможаным вялікім палкаводцам, абаронцам Гародні і Вялікага княства Літоўскага.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы