mindovg.jpg

У якім годзе нарадзіўся Міндоўг, першы вялікі князь Літоўскі, дакладна не вядома. Прыблізна, гэта было паміж 12 -13 стагоддзем. Паходзіў ён з багатага балцкага роду, і пра ягонага бацькі маецца вельмі мала звестак, вядома, што ён быў вельмі багатым і ўплывовым чалавекам і часам, каб задобрыць Міндоўга, яму казалі, што ягоны бацька быў магутным уладаром і не меў сабе роўных у Літве.

З самага дзяцінства Міндоўга вучылі вайсковай справе, і сам ён не раз хадзіў у паходы на суседзяў, якія зрабілі з яго прафесійнага война і палкаводца. У той час, калі сусед нападаў на суседа, на поўначы з'явіўся Лівонскі ордэн, а побач па поўдні прайшлася мангола-татарская арда, добры палкаводзец быў на вагу золата, бо толькі ён мог абараніць ад ворагаў горад ці княства.

Цесныя сувязі Навагрудка з балцкімі плямёнамі, далі магчымасць запрасіць наймацнейшага ваяводу Міндоўга, на княжанне ў горад. Міндоўг, пацярпеўшы паразы ў міжусобнай вайне прыйшоў у Наваградак, дзе яго зрабілі князем, а ён, атрымаўшы грошы і войскі, заваяваў і далучыў свае былыя ўладанні да Наваградка, так зарадзілася Вялікае княства Літоўскае з цэнтрам у Наваградку.

Першыя згадкі Міндоўга, як князя Літоўскага ў Навагрудку, можна знайсці ў летапісах ад 1248 года, калі Міндоўг выгнаў сваіх пляменнікаў Таўцівіла і Эрдзівіла, а землі іх захапіў. Гэтак жа, аб тым, што ў той час Міндоўг, ужо быў у Наваградку, сведчыць зімовы паход 1249 - 1250 гады, Валынскага войска супраць Міндоўга, мэтай якога быў Наваградак. З гэтага паходу пачалася пяцігадовая вайна з галіцка-валынскімі князямі, у перыяд якой, у летапісах, Навагрудак стаў згадвацца як сталіца Літвы з князем Міндоўгам.

Наступным важным мудрым і дыпламатычным крокам Міндоўка стала прыняцце каталіцкай веры. Вадохрышча Міндоўга адбылося ў пачатку 1251 года. Абрад хрышчэння праводзіў святар Лівонскага ордэна айцец Хрысціян. Разам з Міндоўгам прыняла абрад хрышчэння яго жонка Марта і двое малодшых сыноў Рукль і Рэпекаль, старэйшы сын Войшалк, ужо быў праваслаўным. Пасля хрышчэння Міндоўг адправіў паслоў да Папы з лістамі, у якіх паведамляў аб сваім хрышчэнні, і прасіў Папу Рымскага прыняць яго разам з усім княствам пад апеку каталіцкай царквы. Папа выказаў сваю згоду ў сваёй булі.

krecheniemindovga.jpg

Пасля хрышчэння, Лівонскі ордэн стаў саюзнікам Міндоўга, і яму ўжо не даводзілася ваяваць на два фронты, у пяцігадовай вайне, якая скончылася ў 1254 годзе. Наладзіўшы перапіску з Ватыканам, Мідоўгу ўдалося дамовіцца аб прадастаўленні яму каралеўскага сану. Каранацыя адбылася ў 1253 годзе.

Каралеўствам Літва была да 1260 года, у гэтым годзе, жамойцкі войскі разбілі крыжакоў каля возера Дурбе, тым самым паставіўшы ордэн на мяжу знішчэння, і так як ордэн моцна аслабеў, а Жамойты абяцалі прызнаць яго ўладу на сваіх землях, Міндоўг, адмовіўся ад каталіцкай веры , і спыніў кантакты з Рымам.

Смерць жонкі Міндоўга стала прычынай ягонай хуткай гібелі. Ён запрасіў сястру сваёй жонкі на пахаванне і не адпусціў яе назад, патлумачыўшы гэта тым, што паміраючы, яго жонка Марта, адпісвала ажаніцца на сваёй сястры, так як лепш яе дзяцей ні хто не нагледзіць. Муж сястры Даўмонт Нальшанскі прамаўчаў, але крыўду не забыў, і чакаў момант, каб адпомсціць. Гэты момант надышоў у 1263 годзе, Міндоўг адправіў ваенны паход на Бранск, да яго павінен быў далучыцца і Даўмонт, але ён нечакана павярнуў назад і напаў на двор Міндоўга, забіўшы яго разам з сынамі Руклем і Рэпеклем. Пасля смерці Міндоўга пачаўся крызіс у ВКЛ, але Літоўскае княства змагло выстаяць і прадоўжыць сваё развіццё.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы