vechniy-mir-1549.jpg

Да сярэдзіны XV стагоддзі Вялікае княства Літоўскае і Вялікае княства Маскоўскае здабылі досыць дакладныя межы паміж сабой. Таксама паміж імі вызначыліся сферы ўплыву на размешчаныя паміж імі, але пакуль яшчэ незалежныя ад іх, удзельныя княствы.

Вялікі князь Літоўскі Казімір IV, пачынаючы з 1445-га года спрабаваў далучыць Пскоў Ноўгарад і Цвер да ВКЛ, а таксама аспрэчваў у Масквы памежныя княствы. Маскоўскі князь Васіль II, у адказ, падтрымліваў прэтэндавалага на пасад ВКЛ Міхаіла Жыгімонтавіча, які з'яўляўся сынам Вялікага князя Літоўскага Жыгімонта Кейстутавіча, забітага змоўшчыкамі ў 1440-ым годзе.

Міхаіл Жыгімонтавіч, атрымаўшы ад Казіміра ва ўладанні Клецк, Бранск і Старадуб, быў, аднак не задаволены тым, што яму не дастаўся Трокскі замак (вотчына роду Кейстутавічаў). Таму, не ўступаючы ў адкрытую вайну супраць Казіміра, ён кожны год наводзіў татарскія набегі на тэрыторыю ВКЛ і не пакідаў надзеі заняць вялікакняскі пасад.

У арганізацыі паходаў татараў на тэрыторыю Літвы таксама ўдзельнічаў і маскоўскі князь Васіль. Так у 1446 годзе татары напалі на Вяземскае і Бранскае княства. У адплату Казімір адправіў сямітысячнае войска пад Калугу, дзе разбіў войскі князёў Мажайскага, Бароўскага і Вярэйскага.

Гэты канфлікт працягваўся да 1449 года. Да таго часу Казімір IV стаў яшчэ і каралём Польскім, і ў яго з'явілася неабходнасць, як мага хутчэй заключыць мір з Маскоўскім княствам, бо справы Польшчы для яго сталі больш важнымі. У той момант Польскаму каралеўству пагражала Асманская імперыя, акрамя таго яшчэ не скончылася працяглая вайна з Тэўтонскім ордэнам, у якой ВКЛ афіцыйна не ўдзельнічала. Так ці інакш Казміру патрэбен быў мір з Масквой, каб зняць пытанне пагрозы ВКЛ з усходу для вырашэння праблем на Поўдні і Поўначы Польскага каралеўства.

Так званы Вечны мір паміж Вялікім княствам Літоўскім і Вялікім княствам Маскоўскім быў падпісаны бакамі 31 жніўня 1449 года. Гэты дагавор фактычна ўпершыню дакладна абазначыў межы паміж ВКЛ і ВКМ. Умовы дамовы былі наступнымі:

Казімір IV не ўмешваецца ў справы Масквы і не ўступаецца за Ноўгарад, Пскоў і Ржэў, а таксама прызнае ўладу абранага ў Маскве Мітрапаліта Іаана;

Васіль II не ўмешваецца ў справы Смаленскага княства і не падтрымлівае Міхаіла Жыгімонтавіча;

Абодва бакі абавязаліся не прымаць у сябе князёў-перабежчыкаў.

Пасля падпісання Вечнага міру паміж дзяржавамі надышоў час міру, які доўжыўся амаль 50 гадоў. Фактычна гэтая дамова была на руку Маскоўскаму княству, паколькі пасля падпісання гэтай дамовы Вялікае княства Літоўскае перастала актыўна дзейнічаць і палітычна ўплываць на ўсходнеславянскія княствы паміж ВКЛ і ВКМ. Масква ў выніку дадзенай сітуацыяй скарысталася, і з часам захапіла і далучыла да сябе Ноўгарад, Цвер, Разань і іншыя ўсходнеславянскія княствы.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее