Gerb-Ydickogo-Nikolay.jpg

Нарадзіўся Мікалай Юдзіцкі ў Рэчыцкім павеце Менскага ваяводства ў сям'і рэчыцкага маршалка Юрыя Рыгора Юдзіцкага. Гэты род належаў да ліцвінскай шляхты і меў герб "Радван зменены". Дакладная дата нараджэння не вядома, як невядома і тое, дзе Мікалай Уладзіслаў атрымаў пачатковую адукацыю.

Прыблізна ў 1625 годзе Мікалай Юдзіцкі адправіўся вучыцца ў Падую, там жа ўступіў у Мальтыйскі ордэн і стаў найбліжэйшым паплечнікам першага камандора Мальтыйскага ордэна ў ВКЛ Жыгімонта Караля Радзівіла, пасля смерці якога ўзначаліў Сталавіцкую камандорыю. Разам з ордэнам ваяваў у Алжыры, Тунісе, Крыце супраць туркаў і піратаў. Змог вызначыцца ў Тунісе, дзе спаліў пірацкія караблі.

У Мікалая Юдзіцкага было пяць братоў, чацвёра загінула, абараняючы радзіму ў шматлікіх у той час войнах супраць татараў, туркаў і шведаў. У баку заставацца Мікалай не мог і, вярнуўшыся на радзіму, ізноў адправіўся ваяваць. У перыяд вайны Рэчы Паспалітай са шведамі (1627-1629 гг) ён камандаваў артылерыяй.

У час паўстання Багдана Хмяльніцкага Юдзіцкі ўзначальваў харугву і кавалерыйскія злучэнні ў войсках Януша Радзівіла. 11 красавіка 1654 г. ён быў прызначаны генералам артылерыі ВКЛ (гэтую пасаду і займаў да канца жыцця), а таксама камандуючым наёмных войскаў.

Калі ў 1654 г. пачалася 13-гадовая вайна Маскоўскага царства з Рэччу Паспалітай, Мікалай Юдзіцкі прызначылі камандзірам пяцітысячнай кавалерыі ВКЛ. Пасля няўдалай абароны Вільні ад маскоўскіх войскаў, ён з войскам адышоў у Жамойцію. У 1655 годзе адмовіўся падпісваць Кейданскую унію са шведамі, за што быў арыштаваны прыхільнікамі Януша Радзівіла і аддадзены шведам у палон, аднак яму ўдалося збегчы. За свае ваенныя заслугі атрымаў Скірмунтаўскае староства і некалькі вёсак у Рагачоўскім старостве Рэчыцкага павета.

У бітве пад Мядзелем, на змёрзлым возеры Нарач, 8 лютага 1660 г. Мікалай Уладзіслаў Юдзіцкі пацярпеў паражэнне ад маскоўскіх войскаў. У гэтым жа годзе ён адыграўся за сваё паражэнне паспяхова праведзенымі бітвамі на Палонцы і на рацэ Бася. Прыблізна ў гэты ж час быў прызначаны камандзірам правага крыла літоўскага войска. Вызваліў крэпасць Дзісна пры садзейнічанні мяшчан, якія выразалі маскоўскі гарнізон і прынеслі ключы ад крэпасці. Такім жа чынам ім быў вызвалены Себеж.

Мікалай Юдзіцкі карыстаўся павагай не толькі сярод сваіх салдат, але і сярод сялян і гараджан. Вёў прапаганду, рассылаючы лісты з заклікамі збірацца мужыкам у атрады і ісці вайной на памежныя маскоўскія тэрыторыі. Яму ўдалося падняць немалую колькасць людзей на партызанскую барацьбу ў Полацкім і Себежскім павеце. Затым ён рушыў да маскоўскай тэрыторыі, знішчаючы дробныя варожыя атрады і захопліваючы населеныя пункты. У лістападзе 1661 года Юдзіцкі прыняў удзел у Кушлецкай бітве пад Дзіснаю, у гэтай бітве поўнасцю была разбіта армія маскоўскага ваяводы Хаванскага.

Пасля смерці Вінцэнта Корвіна-Гансеўскага Мікалай Юдзіцкі выконваў абавязкі польнага гетмана літоўскага. У 1666 годзе ён купіў мястэчка Новая Мыш (сёння вёска Баранавіцкага раёна Брэсцкай вобласці, Рэспубліка Беларусь), дзе заснаваў езуіцкі калегіум, які, на жаль, да нашых дзён не захаваўся.

Памёр Мікалай Уладзіслаў Юдзіцкі ў 1673 годзе. Быў пахаваны ў Вільні ў касцёле Святых Францыска і Бернардына. Дзяцей у яго не было.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы