malbork.jpg

Пасля разгрому арміі крыжакоў у Грунвальдскай бітве, вялікі князь літоўскі Вітаўт і кароль польскі Ягайла да 25 ліпеня 1410-га года прывялі свае войскі пад сцены сталіцы Тэўтонскага ордэна Мальбарка (старая назва Марыенбург).

Замак Мальбарк быў самым магутным і вялікім цагляным умацаваннем на той момант. Ён быў акружаны некалькімі лініямі абароны з байніцамі, высокімі сценамі, сістэмай глыбокіх равоў, а акрамя гэтага ля замка меліся ўнутраныя крыніцы вады, што давала магчымасць вытрымліваць працяглыя аблогі.

Незадоўга да гэтага, даведаўшыся пра паразу ордэна, Камандор горада Грауденца граф Генрых Фон Плауэн без прамаруджанняў адправіўся ў Мальбарк і быў абраны кіраўніком замест загінулага ў бітве магістра. Практычна за тыдзень ён паспеў прыняць усе магчымыя меры, каб падрыхтаваць Мальбарк да абароны. Сабраў правіянт, павялічыў гарнізон за кошт салдат з бліжэйшых гарадоў і тых, каму ўдалося бегчы ў бітве пад Грунвальдам. Да абароны былі прыцягнутыя таксама матросы ў колькасці 400 чалавек. Усяго Плаўэн сабраў амаль 5 тысяч абаронцаў. У Мальбарку ўсе разумелі, што з падзеннем замка прыйдзе і канец Тэўтонскаму ордэну. Таму Плаўэн загадаў спаліць які стаіць побач з замкам горад, для таго, каб у варожых войскаў не было магчымасці схавацца ў ім, а яшчэ і для таго, каб мабілізаваць усе наяўныя сілы выключна на абарону Мальбарка.

Войскі ВКЛ і Польшчы, якія падышлі, абклалі замак з трох бакоў: на паўднёвым усходзе размясцілася польская армія, на ўсходзе-войскі ВКЛ, а на поўначы - часткі польскіх войскаў і татары. З самага першага дня аблогі пачаўся абстрэл замкавых сцен Мальбарка з гармат. Абаронцы замка, зрэшты, не сядзелі склаўшы рука, аднак іх першая вылазка з мэтай знішчыць польскую артылерыю правалілася, так як палякі былі гатовыя да падобных дзеянняў праціўніка. Наступныя вылазкі былі значна больш асцярожнымі, прадуманымі, але сур'ёзных вынікаў не прыносілі.

Разумеючы, што аблога Мальбарка будзе працяглай, а дух яго абаронцаў з кожным днём усё больш падае, Генрых Фон Плаўэн пайшоў на перамовы. У суправаджэнні сваёй нешматлікай світы ён прыйшоў у лагер Ягайлы і прапанаваў заключыць мір, а ордэну пакінуць толькі землі Прусіі.

Ягайла і Вітаўт сабралі агульную параду, на якой выказваліся розныя прапановы, але большасць была ўпэўненая ў тым, што Мальбарк доўга не пратрымаецца, таму ад Плаўэна запатрабавалі неадкладнай капітуляцыі. Аднак, ён адмовіўся, заявіўшы, што будзе змагацца да апошняй магчымасці.

Аблога працягнулася, але час ішоў, і запасы пораху і правіянту ў якія аблажылі пачалі заканчвацца, розныя хваробы выносілі жыцця салдат, а вылазкі крыжакоў, між тым, станавіліся ўсё больш значнымі і лютымі. Баявы дух войскаў Польшчы і ВКЛ падаў.

Плаўэну ж наадварот атрымалася пры дапамозе старога манаха, якога па загадзе самога Ягайлы прапусцілі палякі, перадаць лісты і золата для набору наймітаў. Такім жа таемным шляхам ён атрымаў вестку ад венгерскага караля, які абяцаў дапамагчы абложаным, што натхніла абаронцаў замка.

З кожным днём для армій Вітаўта і Ягайлы абложваць замак станавілася складаней, абстрэл каменнымі ядрамі з гармат па сценах Мальбарка значных разбурэнняў не прыносіў, на штурм замка не вырашаліся, так як немінучыя былі б сур'ёзныя людскія страты, а для ўзяцця замка зморам у іх не хапала правіянту. Першым вырашыў зняць аблогу Вітаўт (у другой палове верасня 1410-га года), спаслаўшыся на тое, што яго войскі стаміліся, галадаюць і многія салдаты хворыя дызентэрыяй. Хутчэй за ўсё, прычына адводу войскаў была ў тым, што Вітаўт не быў зацікаўлены ў поўным знішчэнні Тэўтонскага ордэна, бо той з'яўляўся стрымліваючым фактарам для Польшчы. Пакуль існаваў ордэн, Польшча не несла сур'ёзнай небяспекі для ВКЛ і, больш за тое, яна мела патрэбу ў саюзніку.

Неўзабаве пасля сыходу войскаў ВКЛ польскі кароль Ягайла вымушаны быў зняць аблогу, паколькі без падтрымкі саюзнікаў узяць замак ужо змучаным, галодным воінам было проста не пад сілу. Акрамя таго, з'яўлялася небяспека нападу з непрыхаванага поўдня венгерскіх войскаў. Мальбарк, самы буйны і добра абаронены замак ва Усходняй Еўропе, пад пісьменным камандаваннем Генрыха фон Плаўэна справіўся са сваёй задачай і вытрымаў аблогу.

Неўзабаве пасля Грунвальдскай бітвы і аблогі Мальбарка, паміж Тэўтонскім ордэнам і Польшчай з ВКЛ, быў заключаны Торуньскі мір, па якім да ВКЛ зноў адыходзілі жамойцкія землі.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы