dovidishkovskiy-dogovor.jpg

Пасля смерці Вялікага князя Літоўскага Альгерда ў 1377 годзе, па завяшчанні літоўскі прастол атрымаў у спадчыну яго сын Ягайла. Яго брат Кейстут, які кіраваў княствам разам з Альгердам, прыняў гэты завяшчанне і прызнаў Ягайлу Вялікім князем Літоўскім. Кейстут са сваім сынам Вітаўтам таксама падтрымалі Ягайлу ў міжусобнай вайне за княскі пасад са старэйшым сынам Альгерда Андрэем Полацкім і дапамаглі адбіць Полацак.

У той час Тэўтонскі ордэн актыўна здзяйсняў набегі на паганскую тэрыторыю Літвы. У 1378 годзе крыжакі здзейснілі буйны ваенны паход. Рыцары тэўтонскага ордэна дайшлі да Прыпяці і Брэста, а Лівонскі ордэн уварваўся ў Упіцкую зямлю (раней гэта была правінцыя з умацаваным замкам, цяпер гэта вёска Упіце за 12 км ад горада Панявежыс, Літва).

29 верасня 1379 года ў Троках, па прапанове Кейстута, тэўтонцы сумесна з Альгердам падпісалі дзесяцігадовае перамір'е. Аднак гэта пагадненне засцерагло адно толькі хрысціянскія ўсходнія і паўднёвыя землі ВКЛ. Пад ударам крыжакоў заставалася северо–западная паганская тэрыторыя Літвы і Полацак.

Ягайла, імкнучыся абараніць прыналежныя яму вотчынныя ўладанні ў паўночна-заходняй Літве і Полацку, у таямніцы ад Кейстута ў лютым 1380 года падпісаў перамір'е з Лівонскім ордэнам на пяць месяцаў. А потым пачаў дамаўляцца аб падпісанні таемнай дамовы аб ненападзе з Тэўтонскімі рыцарамі.

Для гэтых мэт у маі 1380 года крыжакамі было арганізавана пяцідзённае паляванне, на якое былі запрошаны Ягайла і Вітаўт. З боку Тэўтонскага ордэна прыбылі вялікі комтур Рудыгер фон Эльнер і комтур Эльбінга Ульрых фон Фрыке. Месца перамоваў і падпісання дамовы дакладна не вядома, яно толькі згадваецца ў адной нямецкай хроніцы Віганда фон Марбурга як Dowidisken. Аднак, ні ў Літве, ні ў Прусіі падобнай вёскі не было знойдзена. Магчыма, дамова была падпісаная ў месцы Šiaudiniškė (Szaudiniszki) і ў далейшым проста некарэктна перакладзеная ў нямецкай крыніцы.

Так ці інакш, бакі ва ўмовах поўнай сакрэтнасці правялі перамовы і падпісалі Давідзішкаўскую дамову. Ці ведаў пра гэта Вітаўт, гісторыя замоўчвае, аднак вядома, што пазней, у размове са сваім бацькам Кейстутам, Вітаўт сцвярджаў, што ніякіх дамоваў на гэтым паляванні не падпісвалася.

Па ўмовах дамовы ордэн і Ягайла абавязаліся не нападаць адзін на аднаго. Пры гэтым у выпадку, калі Кейстуту спатрэбіцца ваенная дапамога, і Ягайла не можа ў ёй адмовіць, каб не патрапіць пад падазрэнне, такі напад не будзе лічыцца парушэннем дамовы. Акрамя таго, Ягайла абяцаў не перашкаджаць крыжакам ваяваць супраць Кейстута і яго дзяцей.

Сама неабходнасць падпісання гэтай дамовы з боку Ягайлы пакідае нямала пытанняў. З аднаго боку, раней ужо было падпісана перамір'е на дзесяць гадоў, але з другога боку, Ягайла імкнуўся ўмацаваць свае сілы для ўтрымання літоўскага прастола. Давідзішкаўскі дагавор, акрамя дамоўленасці аб ненападзе, забяспечваў нейтралітэт Тэўтонскага ордэна ў барацьбе Ягайлы за літоўскі прастол з Андрэем Полацкім, Дзмітрыем Бранскім, і іх саюзнікамі Дзмітрыем Данскім і Вялікім князем Маскоўскім. Таксама дадзеная дамова дазваляла Ягайлу, на час паходу супраць Маскоўскага княства, засцерагчы свае паўночна-заходнія ўладанні. Апроч гэтага, напады крыжакоў павінны былі адцягваць ваенныя сілы Кейстута, які з'яўляўся прэтэндэнтам на літоўскі пасад і быў небяспечны для Ягайлы.

У 1381 годзе Тэўтонскі ордэн, не парушаючы дамову з Ягайлам, здзейсніў ваенны паход па ўладаннях Кейстута праз Жамойць у кірунку да Трокаў, у якім захапіў каля 3000 палонных. Пасля гэтага крыжакі паведамілі Кейстуту аб Давідышкаўскай дамове. Так быў пакладзены пачатак выгаднай ім міжусобнай вайны ў Літве паміж Кейстутам і Вітаўтам з аднаго боку і Ягайлам з другога.

Кейстут, захапіўшы Вільню, арыштаваўшы Ягайлу, і знайшоў у яго гэтую дамову. Пасля гэтага ён аб'явіў сябе Вялікім князем Літоўскім. Аднак, распачатая Кейстутам міжусобная вайна для яго скончылася смерцю. Ягайла нядоўга праседзеў пад арыштам, ён быў вызвалены паплечнікамі і, сабраўшы ваенныя сілы, аднавіў вайну за літоўскі пасад. У чэрвені 1382 года ён аблажыў Троцкі замак, дзе знаходзіліся Кейстут з Вітаўтам. Затым, выбавіўшы пад маркай перамоваў, Ягайла паланіў іх і загадаў пераправіць у Крэўскі замак, дзе праз пяць дзён Кейстут быў задушаны.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее