Kristof-Radzivil.jpg

Хрыстафор Радзівіл (Малодшы) нарадзіўся 22 сакавіка 1585 года. Паколькі быў ён сынам Хрыстафора Радзівіла Пяруна і ўнукам Мікалая Радзівіла Рудога, няцяжка было прадбачыць шлях, які ён абярэ. Адвучыўшыся ва ўніверсітэтах Лейпцыга і Гайдэльберга, ён, як і яго бацька з дзедам, заняўся ваеннай справай.

Першы баявы досвед Хрыстафор Радзівіл атрымаў у вайне са шведамі ў Лівоніі, ваюючы ў складзе войскаў Яна Карла Хадкевіча. Падчас перамір'я са шведамі, адправіўся на іншую вайну з Масквой, якая доўжылася ў перыяд з 1609 па 1618 год. У 1615 годзе ён быў прызначаны польным гетманам ВКЛ. Пачаў кіраваць невялікімі ваеннымі аперацыямі, ахоўваць мяжу Літвы і на час адсутнасці Вялікага гетмана Літоўскага выконваў ягоныя абавязкі.

Пасля актывізацыі ваенных дзеянняў з боку шведаў, якія пачалі адваёўваць згубленыя ў пачатку вайны тэрыторыі, Хрыстафору Радзівілу прыйшлося вярнуцца ў Лівонію. Там упершыню ў гісторыі войска ВКЛ для ўзмацнення кавалерыі ім былі ўведзены драгуны, якія маглі ваяваць у якасці пяхоты.

У 1621 годзе пад націскам шведаў Радзівіл вымушаны быў адступіць на тэрыторыю Літвы, пакінуўшы Рыгу і Мітаву. Аднак праз год, нягледзячы на тое, што меў меншую колькасць войскаў у параўнанні са шведамі, ён змог адбіць Мітаву і замкі на мяжы з Курляндыяй.

Хрыстафор Радзівіл займаўся і палітычнай дзейнасцю. Ён браў удзел у абранні новага караля Рэчы Паспалітай Уладзіслава IV. Падчас выбараў прывёў з сабой атрад у тысячу жаўнераў для абароны сваіх аднадворцаў пратэстантаў.

Падчас Смаленскай вайны з Масквой з 1632 па 1634 г. Радзівіл вёў ваенныя дзеянні на тэрыторыі Літвы, якую акупавала саракатысячнае маскоўскае войска пад камандаваннем Міхаіла Шэйна. Па загадзе свайго бацькі ён арганізаваў смелы рэйд па маскоўскіх тылах. На працягу васьмі месяцаў дапамагаў Смаленскаму гарнізону ўтрымліваць горад ад маскоўскай аблогі. Арганізоўваў рэйды па ваколіцах Смаленска, пазбягаючы буйных войскаў суперніка. Затым аб'яднаўся з шасцітысячным атрадам Аляксандра Корвін-Гасеўскага. Адпраўляў у Смаленск падмацаванні. Пасля падыходу асноўных войскаў Рэчы Паспалітай на чале з Уладзіславам IV, прыняў удзел у асяроддзі і прыняцці капітуляцыі ад маскоўскіх войскаў, якія стаялі пад Смаленскам.

У чэрвені 1635-га года Хрыстафор Радзівіл удзельнічаў у заключэнні міру паміж Рэччу Паспалітай і Масквой, у тым ліку і яго подпіс стаіць на мірнай дамове. У наступным 1635-ым годзе за свае ваенныя заслугі ён атрымаў пасаду Вялікага Гетмана Літоўскага, Магілёўскую эканомію і Чачэрскае староства.

Разам з ваеннай і палітычнай дзейнасцю Хрыстафор Радзівіл надаваў увазе мецэнацтву, за свае сродкі навучаючы студэнтаў-кальвіністаў з Літвы ва ўніверсітэтах Германіі. Нягледзячы на тое, што быў пратэстантам, маршалкам канвакацыйнага сойму, ён ініцыяваў прыняцце пастановы аб легалізацыі праваслаўнай царквы ў Рэчы Паспалітай.

Ад шлюбу з Ганнай Кішчанкай пакінуў пасля сябе сыноў Мікалая, Стэфана, Ежы і Януша - будучага Вялікага гетмана Літоўскага. Памёр Хрыстафор Радзівіл (Малодшы) у 1640-ым годзе.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы