Gerb-Kmiticha.jpg

Да гэтага часу невядома ні месца, дзе нарадзіўся Самуіл Кміціч, ні дакладная дата. Таму вывучыць яго радавод не ўяўляецца магчымым. Па асноўнай версіі гісторыкаў, Самуіл Кміціч быў выхадцам з дробнай аршанскай шляхты. Па іншай - ён знаходзіўся ў сваяцтве са старастай Аршанскім і Смаленскім ваяводам Філонам Кміты-Чарнобыльскім. Так ці інакш у Самуіла быў свой радавы герб "Радзіч".

Нічога невядома і пра ўтварэнне Кміціча, але паколькі ён усё ж быў шляхціцам, то складана выказаць здагадку якую-небудзь іншую галіну дзейнасці, акрамя вайсковай. Першую згадку пра Кміціча знаходзім у 1654 годзе, ён служыць у войску Януша Радзівіла. За свае баявыя заслугі ён неўзабаве атрымаў чын паручніка.

У самым пачатку вайны Маскоўскага царства супраць Рэчы Паспалітай (1654-1667 гг.) Кміціч прыняў актыўны ўдзел. У зімовым контрнаступленні войскаў ён сабраў свае харугвы з Аршанскага, Віцебскага і Полацкага паветаў і далучыўся да войскаў Багуслава Радзівіла.

Але ў 1655 годзе Кміціч выступіў супраць падпісання Кейданскай уніі са шведамі, не падтрымаўшы пры гэтым Януша Радзівіла. І ў жніўні 1655 года далучыўся да антырадзівілаўскай канфедэрацыі, якая ўтварылася пад Вярбілавым. Перайшоўшы на службу да Паўла Сапегі ён камандаваў палком.

Удзельнічаў у баях супраць шведаў, у баях з трансільванскім князем Ракоці. Атрымаўшы пасаду харунжага Аршанскага, у верасні 1658 года ён узначаліў атрад у 12 харугваў. З гэтым жа атрадам, для падтрымання партызанскага руху на ўсходзе ВКЛ, здзейсніў глыбокі рэйд па маскоўскіх тылах па Падняпроўю, тым тэрыторыям, якія зараз знаходзяцца ў Беларусі. У 1659 годзе ён ужо ваяваў супраць шведаў у Курляндыі і потым - у Падляшшы.

З-за дрэннага забеспячэння і нявыплаты заробкаў у 1660 годзе салдаты з дывізіі Сапегі ўтварылі канфедэрацыю, на якой Самуіла Кміціча аб'явілі «генеральным палкоўнікам». Аднак пасля чарговага наступлення маскоўскіх войскаў на захадзе ВКЛ Кміціч распускае канфедэрацыю на генеральнай радзе ў Заблудаве (сёння горад у Беластоцкім павеце, Польшча) і злучаецца з палкамі Сапегі.

У 1661 годзе Самуіл Кміціч вызначыўся ў бітве на Палонцы. Яго полк стаяў у левым крыле літоўска-польскіх войскаў. Пад шквальным агнём са сваімі салдатамі ён перасек балоты і выстаяў у жорсткім баі, а затым пераследваў рэшткі маскоўскага войска, якім камандаваў Хаванскі. У гэтым жа годзе, у кастрычніку, ён зноў змагаецца ў бітве на Кушлікавых Горах.

У 1663 годзе Самуіл Кміціч на чале свайго палка здзейсніў глыбокі рэйд за Смаленск. У 1664 годзе ён удзельнічаў у паходзе на Рослаў і Бранск. На працягу 1655 г. ён стрымліваў маскоўскі гарнізон у Полацку. А ў 1666 годзе са сваім палком ён адправіўся ў Польшчу душыць паўстанне супраць караля Рэчы Паспалітай, якое падняў Ежы Любамірскі.

Пасля заканчэння вайны і падпісання Андрусаўскага перамір'я жыў на Аршаншчыне, у яго было некалькі маёнткаў: Сідрычын у Аршанскім павеце, Краснае Сяло ў Мінскім, Невадніца ў Гродзенскім. Займаўся гаспадарчай і дзяржаўнай дзейнасцю. У 1670 годзе на сойме Рэчы Паспалітай за свае подзвігі падчас трынаццацігадовай вайны быў адзначаны як "Слаўны воін". У 1676 быў прызначаны стражнікам вялікім літоўскім.

Самуіл Кміціч памёр ужо ў сталым узросце 13 красавіка 1692 г., хутчэй за ўсё ў сваім маёнтку Сідрычын. Месца пахавання невядома.

У рамане Генрыка Сянкевіча "Патоп" Кміціч выведзены ў вобразе галоўнага героя Анжэя Кміціца. Беларускі пісьменнік Міхаіл Галдзянкоў у сваім гістарычным рамане «Пан Кміціч» пастараўся вывучыць нешматлікія біяграфічныя крыніцы пра аршанскага князя Самуэля Кміціча, але па прызнанні самога ж аўтара, вобраз яго пана атрымаўся зборным, з-за малой колькасці інфармацыі.

Глядзіце гэтак жа

  • Аўгуст II Моцны

    August_II_mocny.webp

    Аўгуст II моцны нарадзіўся 12 мая 1670 года ў Дрэздэне па юліянскім календары; памёр 1 лютага 1733 года ў Варшаве. У 1694 годзе ён стаў курфюрстам Саксоніі, які кіраваў пад імем Фрыдрыха Аўгуста I, і двойчы абіраўся каралём Рэчы Паспалітай: з 1697 па 1706 год і з 1709 па 1733 год. Ён быў першым каралём Рэчы Паспалітай з саксонскай дынастыі Ветынаў. Яго мянушка "моцны" звязана з яго вядомай фізічнай сілай, якая, па чутках, дазваляла яму гнуць падковы голымі рукамі.

    Подробнее: Аўгуст II Моцны

  • Ян III Сабескі

    Jan_III_sobeski_by.webp

    Ян III Сабескі, з герба Яніна, нарадзіўся 17 жніўня 1629 года ў Алеска і памёр 17 чэрвеня 1696 года ў Вілянуве. Ён стаў каралём Польшчы ў 1674 годзе, з 1668 года служыў вялікім гетманам Кароны. Акрамя таго, ён займаў пасаду вялікага маршала кароны з 1665 года, вялікага прапаршчыка кароны з 1656 года і займаў некалькі пасадаў старасты, у тым ліку ў Яварове, Краснаставе, Калузе, Стрыі, Гневе, Барсе, Інтэрлеі, Осеку і паку на працягу ўсёй кар'еры.

    Подробнее: Ян III Сабескі

  • Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

    Mihail_kaributby.webp

    Бацькі Міхаіла, верагодна, пазнаёміліся ў верасні 1637 года падчас цырымоніі каранацыі Цэцыліі Рэнаты, жонкі караля Уладзіслава IV Вазы. Яны заручыліся 13 лютага 1638 года, але не надавалі гэтаму значэння з-за жалобы Грызельды па яе бацьку, Томашу Замойскаму, які памёр 7 студзеня. Іх вяселле адбылося ў Замосце 27 лютага 1639 года.

    Подробнее: Міхаіл Карыбут Вішнявецкі

  • Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

    gerb-mogilew.jpg

    У жніўні 1654-га года, падчас вайны распачатай Маскоўскім княствам супраць ВКЛ, царскія войскі падышлі да сцен горада Магілёва. Магілёў не стаў супраціўляцца і 25-га жніўня адкрыў вароты горада захопнікам.

    Подробнее: Паўстанне ў Магілёве ў 1661 годзе

  • Бітва на рацэ Бася

    bitva-na-base.jpg

    Пасля паразы ў бітве пад Палонкай (1660) маскоўскі цар стварыў новую армію пад камандаваннем Юрыя Даўгарукава C абноўленым войскам Далгарукі спачатку пайшоў да Смаленска, а адтуль 8 верасня 1660 года выступіў на Магілёў.

    Подробнее: Бітва на рацэ Бася

  • Бітва на Палонцы

    palonka.jpg

    У 1660-ым годзе вайна паміж Рэччу Паспалітай і Маскоўскім княствам у перыяд з 1654-ы па 1667-ы год была ў самым разгары. Да гэтага часу амаль уся тэрыторыя ВКЛ знаходзілася пад маскоўскімі войскамі. Заставаліся толькі асобныя свабодныя гарады, да якіх ворагі яшчэ не дабраліся, і такія моцна ўмацаваныя крэпасці, як, напрыклад, Стары Быхаў, які 18 месяцаў трымаў аблогу.

    Подробнее: Бітва на Палонцы