Вялікі князь літоўскі і кароль польскі Жыгімонт III Ваза, імкнучыся ўмацаваць у Рэчы Паспалітай каралеўскую ўладу і абмежаваць уплыў сойма са шляхтай, выклікаў у паловы з іх рэзкае незадаволенасць і супраціў яго дзеянням.
Гэты канфлікт інтарэсаў у выніку прывёў да рокаша (легальнае паўстанне шляхты супраць караля), які ўзначаліў ваявода Кракаўскі Мікалай Зебжыдоўскі, у ВКЛ яго актыўна падтрымліваў Януш Радзівіл. Адпраўным пунктам для рокаша стала прыватная спрэчка паміж Жыгімонтам III і Мікалаем Зебжыдоўскім з нагоды знешняй палітыкі Рэчы Паспалітай, за што кароль прысудзіў яго да смяротнага пакарання, але затым змяніў яе на пажыццёвае выгнанне.
Зебжыдоўскі ж і яго прыхільнікі абвінавацілі караля ў спробе ўвядзення абсалютнай манархіі, а таксама ў асяроддзі сябе замежнікамі, езуітамі, змове з Габсбургамі, правальнай палітыцы ў вайне са шведамі і іншымі злоўжываннямі. Мэтай рокаша было зрушыць Жыгімонта III з прастола. І яны пачалі дзейнічаць, сталі збіраць войскі.
Але своечасовыя пісьменныя дзеянні каралеўскага двара прывялі да таго, што многія незадаволеныя супакоіліся і рокошанам ў выніку ўдалося пад свае сцягі сабраць толькі 5000 чалавек (4000 лёгкай конніцы і 1000 пяхотнікаў амаль без артылерыі). Баявым вопытам маглі пахваліцца толькі толькі Стаброўскі і сам Радзівіл.
У адрозненне ад рокашан, у каралеўскім войску баявой вопыт мелі абодва вялікіх гетмана Ян Карл Хадкевіч і Станіслаў Жалкеўскі. У войску караля таксама былі вопытныя ротмістры Ян Пётр Сапега і Тэадор Ляцкі, якія ўдзельнічалі ў Лівонскай вайне, а таксама шмат іншых вопытных афіцэраў. Войска Жыгімонта III налічвала 8000 чалавек, з іх: 2000 прафесійнай цяжкай адборнай кавалерыі, магнацкія прыватныя войскі, 4500 пяхоты з моцнай артылерыяй.
І як бы войскі караля не жадалі ваяваць супраць сваіх суграмадзян, супраціўляліся, перадавалі дадзеныя аб планах каралеўскага войска ракашанам, масава дэзерціравалі так, што Хадкевічу прыйшлося распусціць сваю харугву і потым набраць новую.
6 ліпеня 1607 пад Гузавам адбылася вырашальная бітва.
Каралеўскія войскі абышлі рокошан і сталі на ўзвышшы на паўднёвым захадзе ад іх абозу, атрымаўшы дадаткова да колькаснаму перавазе яшчэ і тактычнае. Гетманы караля доўга не маглі прыйсці да адзінага рашэння, у выніку войскі былі падзелены на тры часткі, кожная з якіх была пабудавана ў дзве шарэнгі. На правым флангу стаў Ян Хадкевіч з войскамі ВКЛ, У цэнтры - Ян Патоцкі з прыватнымі войскамі прыхільнікаў караля, на левым флангу паставілі Станіслава Жалкеўскага з каралеўскімі войскамі і артылерыяй. За правым флангам размясціўся рэзерв на чале з Жыгімонтам III.
Ракашане ўсталі на балоцістай раўніне. На правым флангу з венгерскай пяхотай і сваім прыватным войскам стаяў Гербурт (прыхільнік Зебжыдоўскага і адзін з кіраўнікоў ракаша), па цэнтры - Зебжыдоўскі, на левым флангу - Радзівіл са сваёй кавалерыяй.
У першым жа сутыкненні чатыры эскадроны, пасланыя на падтрымку Хадкевічу, беглі і агалілі фланг, пасля чаго кавалерыя Радзівіла прабіла яго шарэнгі. Увесь гэты час пяхота Патоцкага, якая знаходзілася побач, не дала ніводнага залпу, а Жалкеўскі, у якога было роўна столькі ж людзей, колькі і ў рокашан, не крануўся з месца. Аднак Жыгімонт, які стаяў за прабітымі шарэнгамі з рэзервам не завагаўся і застаўся на месцы, хоць яму раілі бегчы. Асабісты прыклад караля і пісьменныя дзеянні цяжкай кавалерыі Хадкевіча дазволілі ўзяць сітуацыю пад кантроль. І пяхота ўсё ж адкрыла агонь, і канчаткова спыніла кавалерыю Радзівіла.
На цэтральным флангу сутыкненне Патоцкага і Зебжыдоўскага ніякіх вынікаў не прынесла, і ход бітвы быў вырашаны на флангах, якімі камадавалі Жалкеўскі і Гербурт. Вялікі гетман хоць і не здолеў у першай атацы скамячыць венгерскую пяхоту Гербурта, але, калі да яго падышла на дапамогу наёмная каралеўская пяхота, рокошане завагаліся і пабеглі. Ян Хадкевіч адмовіўся пераследаваць і дабіваць тых, хто ўцякае, чым захаваў нямала жыццяў.
Да палонных і параненых пераможцы праявілі ласку і аказалі ім медыцынскую дапамогу. Усяго ў бітве загінула 1230 чалавек з якіх прыхільнікаў караля было толькі 30 воінаў. У палон трапіў Гербурт, Віцебскі ваявода Пац і іншыя, у асноўным палякі.
Нягледзячы на перамогу, Жыгімонту не ўдалося цалкам спыніць дзеянні ракашан. Аднак яны войскі больш не збіралі і не імкнуліся зноў да ваеннага сутыкнення. Неўзабаве абодва бакі прыйшлі да ўсведамлення таго кошту, якую яны заплацілі за гэтую братазабойчую вайну. У выніку ў 1609 годзе, Жыгімонт III адмовіўся ад сваіх планаў абсалютызацыі каралеўскай улады і дараваў усіх удзельнікаў рокаша.
